Prve pisane tragove o postojanju džamije u Janji srećemo u poznatim turskim Ahkami-šikajet defterima, koji se nalaze u Akademiji nauka Bosne i Hercegovine u Sarajevu, a i u Gazi Husrev- begovoj biblioteci u prijevodu Abdullaha Polimca gdje se vidi da se džamija u kasabi Janja zvala Džamija sultan Sulejmana.
U pomenutom turskom defteru, gdje se govori o postavljenju vjerskih službenika, kaže se: ”Iste godine postavljeni su u džamiji sultan Sulejmana u kasabi Janji, Zvorničkog kadiluka, pa u Mehmedaginoj džamiji u Gornjoj Tuzli… ”Vjerske službenike je finansirala u to vrijeme država pa se kaže: “s tim što im na ime plate pripada, proizviod soli dobijene od osmodnevnog toka slane vode. Ovo svjedoči da je te 1776. godine postojala kasaba Janja i sultan Sulejmanova džamija u njoj. ”
Atik džamija kao i mnoge druge koje potiču iz XVI ili XVII stoljeća imale je drvenu munaru građenu iz krova. Džamija na fotografiji datira iz 1963. g. a 1965. je Atik – Sultan Sulejmanova džamija obnovljena kao što je na narednoj fotografiji.
Imamski stan Atik džamije je izgrađen na istom mjestu gdje je bila Janjarska medresa, srušena 1946. Godine.
Jedna od posljednjih fotografija Atik džamije, iz 1992. godine, gdje se na munari mogu vidjeti oštećenja od metaka ispaljenih iz vatrenog oružja.
Džamija je minirana i srušena 14. april 1993. godine (03:05 sati)
Incijativa za izgradnju Atik-džamije koja se nalazila kod mosta u čaršiji, potekla je još u Tuzli, u izbjeglišvu, gdje je imenovano Povjerenstvo Medžlisa Islamske zajednice Janja, u kojeg su ušla tri člana koja su tokom cijelog rata ostali u Janji ( hadžija Bećir Sofić, Velid Nurkić i Ibrahim Selimović) te još dva člana izbjeglih u Tuzlu ( hadži-Salko Baćevac i Mirza Camić, koji je preselio, a umjesto njega izabran je Behajid Junuzović).
Prvi bajram namaz obavljen je 05. marta 2001. godine u vakufskoj kući kod Džedid džamije.
Vakufska kuća kod Džedid džamije je postala premala za sve koji u njoj žele obaviti namaz. Uslijedila je dogradnja sprata.
Bajram namaz je predvodio Glavni imam Omer ef. Camić, a nakon toga nastavili smo obavljati džuma namaze.
Od 07. novembra 2001. godine, vraćena nam je u posjed imamska kuća Atik džamije, u kojoj su obavljane ramazanske aktivnosti. Poslije ramazanskog bajrama, nastavljeno je sa obavljanjem džuma namaza u dvije vakufske kuće. Prvi ezan po povratku proučio je Omer ef. Camić.
Nakon prvog proučenog ezana, narod se počeo masovnije vraćati u Janju.
Obnova Atik džamije
Formiranjem građevinskog odbora, mještani Janje su počeli da daju priloge i tako je u petak, 21. juna 2002. godine, klanjana džuma, proučena dova i bager je počeo da kopa temelj, uprkos zabranama za izvođenje građevinskih radova. Prva faza je podrazumijevala kopanje suterena koji će biti ispod cijele džamije. Kako su radovi napredovali tako su i mještani i prijatelji Janje slali novčane priloge. Tada je u pomoć pristigla i ambasada prijateljske zemlje Malezije.
Na prvoj i najvećoj svečanosti nakon povratka u Janju, 7. August. 2004. godine, zvanično je otvorena Atik džamija. Najradosnije trenutke povratnika u Janji, uljepšali su prijatelji iz raznih krajeva Bosne i Hercegovine: Tuzle, Sarajeva, Zenice, Brčkog, Srebrenika, Lukavca, Živinica, Olova, Kladnja, Ključa, Konjica, Jabljanice, Mostara, Teočaka, Čelića i mnogih drugih mjesta.
Atik džamija svakodnevno služi svojoj svrsi, pored dnevnih namaza, održavanja mektebske pouke, te organizacija različitih svečanosti za sve uzraste, ona je mjesto gdje se mladi bračni parovi najradije vjenčavaju i sklapaju šerijatske brakove.
„Allahove džamije grade i održavaju oni koji u Allaha i u Onaj svijet vjeruju i koji namaz obavljaju i zekat daju i koji se nikoga osim Allaha ne boje; oni su, nadati se, na Pravom putu.“ (Et-Tevbe, 18.)
Tekst: Hafiz Omer -ef. Camić, Omer -ef. Jakupović i Mujaga -ef. Cifrić
