Ne zna se pouzdano o počecima formiranja devetačkog džemata. O tome pisanih svjedočenja nema. Usmena predaja seže unazad do početka 19. (devetnaestog) stoljeća. U džematu se do 1966. godine nalazila drvena džamija koja je bila stara oko 100. (stotinu) godina, a smatra se da je izgrađena potkraj „turskog vakta“. Prema usmenim svjedočenjima najstarijih džematlija prije nje je u zaseoku Salkići postojao mekteb.
Danas, Devetak je džemat koji broji oko 850 domaćinstava. Devetak ima jednu džamiju i jedan mesdžid koji se nalazi u zaseoku Hodžići. U sastavu džamije je i mekteb koji je kao i mekteb u Hodžićima opremljen svim neophodnim tehničkim pomagalima i to su dvije savremene mektepske učionice gdje mektepsku nastavu svake godine pohađa oko 120 polaznika, što je oko 85% djece osnovno-školskog uzrasta. Veliki broj njih, oko 70%, uči u Kur’anu.Nakon rušenja Stare devetačke džamije 1966., počela je i izgradnja nove i to 13.07.1966. godine. Već naredne 1967. godine, 01. oktobra, džamija je i svečano otvorena, a svečanom otvorenju je prisustvovao i tadašnji reisu-l-ulema Sulejman ef. Kemura. Pomenuta džamija je iz potrebe za većim prostorom i mektebom 2003. godine rekonstruisana.
Džamija u Devetaku
Imami za koje se zna da su obnašali fukcije stalnih imama, hatiba i muallima u džematu su: Hasan ef. Mahovkić (rođen 1870. godine), Jakub ef. Mahovkić (rođen 1916. godine), h. Jusuf ef. Džananović (imam od 1957.-1971.godine) te h. Adem ef. Skopljak (1971.-2009.godine). Od 2009. godine imam džemata je Amel-ef. Muminović.
Predsjednici džematskih odbora u posljednjih stotinu godina bili su: Mujkić Omer, Jusufović Osman, Kovačević Huso, Gegić Brišo (u dva mandata), Hrnjić Salko, Bektić Alija, Omerčić Ibrahim, Ahmičević Mujo, Mehinović Omer, Mahmutović Alaga, Omerčić Mehmed, Salkić Jusuf. Danas ovu funkciju obnaša Izet Prelić.
Članovi aktuelnog džematskog odbora su:
- Amel-ef. Muminović – imam (član po položaju),
- Izet Prelić – predsjednik,
- Jusuf Mujkić – član,
- H. Zijad Ibričić – član,
- Mujaga Kovačević – član,
- Hidajet Jusufović – član,
- Ismet Muškić – član.
Džemat Devetak je za odbranu Bosne i Hercegovine od srpsko-četničkog agresora u protekloj agresiji na našu domovinu dao 16 šehida kojima je izgrađena spomen česma u haremu džamije.
Džemat ima ukupno 24 mezarja od kojih je šest aktivnih. Džemat ima i dvije vakufske kuće.
Izvor: mizpuraciculukavcu
