Džemat Gnjilavac se nalazi na putnoj komunikaciji Cazin – Bosanska Krupa, i broji između 450 i 500 domaćinstava. Pripadaju mu zaseoci: Akmadžići, Delalići, Dolići, Durići, Badići, Ikanovići, Karajkovići, Lipovići, Mehići, Porobići i Tatarevići.
Džemat ima dvije džamije: staru – otvorenu 1939. god. uoči početka II svj. Rata, i novu – koju su od 2001. do 2007. godine zajedničkim zalaganjem podigle džematlije džemata Gnjilavac. Prije izgradnje prve (stare) džamije, na njenom mjestu nalazila se, kao i u većini džemata u Krajini, drvena džamija, inače vakuf rahmetli Ajke Karajković, o čemu svjedoči i zapis iznad ulaznih vrata u staru džamiju.
Rastom broja stanovnika ukazala se potreba ili za proširenjem potojećeg ili za izgradnjom novog objekta džamije, čemu su džematlije i pristupile i uglavnom svojim vlastitim trudom i sredstvima za nepunih 7 godina izgradili novi reprezentativniji i funkcionalniji objekat. Osim što je jedna od najvećih džamija na području Krajine, spada i u red najfunkcionalnijih, jer pored prostora za obavljanje namaza sadrži i mekteb, abdesthane, gasulhanu, centralno grijanje, te klima uređaje, što boravak u džamiji džematlijama, ali i mnogobrojnim putnicima namjernicima čini ugodnim. Pored ovih sadržaja, predviđeno je da se u skorije vrijeme osposobe i kutubhana, te divhana.
U vakufu džemata nalazi se pored džamija i četiri parcele na kojima su mezarja, kao i nekoliko njiva, sveukupne površine preko 23 dunuma.
Tokom odbrambenog rata džematlije ovoga džemata su svim raspoloživim kapacitetima učestvovali u odbrani, kako materijalno tako i fizički. U teškim vremenima otpora agresiji, svoje živote, braneći vjeru i domovinu, položilo je 33 šehida, o čemu danas svjedoči spomen turbe smješteno između dvije džamije. Džemat Gnjilavac ima i jednog šehida u miru, a to je Murat Badić, koji je mučki ubijen prilikom polaganja kamena temeljca za obnovu džamije Ferhadija u Banjoj Luci 7. maja 2001. god.
Imami koji su službovali u džematu Gnjilavac su: Husein ef. Silić (između dva svjetska rata), Bećir ef. Nadarević(između dva svjetska rata), Ibrahim ef. Rekić (nakon II svjetskog rata), Zuhdija ef. Imamović, Mustafa ef. Ibrahimović, Sejfulah ef. Alešević, Muhamed ef. Redžić (1970. – 1986. god.) i Refik ef. Crnkić (sadašnji imam, od 1986. god.).
Izvor: mizcazin
